Ανθρωπολογία και σύγχρονη τέχνη –

Ανθρωπολογία και εικαστικές τέχνες: συμπαράθεση δραστηριοτήτων και αναφορών που επιφυλάσσει, ίσως, κάποιες εκπλήξεις στον αναγνώστη. Δεν πρόκειται για μια εισαγωγή στη μελέτη της “πρωτόγονης” τέχνης, με την οποία συνδέεται συνήθως η ανθρωπολογία, ούτε για μια εγκυκλοπαιδικού τύπου συγκριτική παρουσίαση της τέχνης μη δυτικών πολιτισμών. Η συλλογή έχει στόχο να αναδείξει τη στροφή του ερευνητικού ενδιαφέροντος των ανθρωπολόγων, από τη δεκαετία του 1980 και μετά, προς κάθε είδους διασυνδέσεις μεταξύ εικαστικών τεχνών και ανθρωπολογίας. Δίνεται έμφαση στη σύγχρονη τέχνη, κυρίως της Ευρώπης και των ΗΠΑ, και εξετάζονται θεματικές και ερωτήματα που απασχολούν τόσο ανθρωπολόγους και άλλους κοινωνικούς επιστήμονες όσο και καλλιτέχνες, ιστορικούς και θεωρητικούς της τέχνης και επιμελητές εκθέσεων, αλλά και όσους ενδιαφέρονται για τις κοινωνικές και διαπολιτισμικές όψεις της σύγχρονης παραγωγής και διακίνησης έργων τέχνης.

Στον τόμο παρουσιάζονται ορισμένα κείμενα ιστορικής σημασίας, από τα πρώτα και ελάχιστα εκείνα που βοήθησαν να διευκρινιστεί ο χαρακτήρας της ανθρωπολογικής προσέγγισης ειδικότερα στη σύγχρονη τέχνη και να ξεκινήσει η έρευνα σ’ αυτό το πεδίο. Θίγονται σημαντικά ζητήματα που έχουν προκύψει ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, όπως ο προβληματισμός γύρω από τις κοινές “πριμιτιβιστικές” ανησυχίες ανθρωπολόγων και καλλιτεχνών, η αναζήτηση μιας χαρακτηριστικά ανθρωπολογικής θεώρησης της τέχνης και οι συζητήσεις γύρω από την αισθητική ως διαπολιτισμική κατηγορία. Δίνεται έμφαση στις κριτικές επαναγνώσεις της ιστορίας της ανθρωπολογίας της τέχνης, ενώ κατατίθενται νέες προτάσεις σχετικά με την ικανότητα δράσης που διαθέτει το έργο τέχνης. Σχολιάζονται εικαστικές εκθέσεις, διερευνώνται καλλιτεχνικές πρακτικές και αναδεικνύεται ευρύτερα ο διάλογος ανθρωπολόγων και καλλιτεχνών, μέσα από τον οποίο διαμορφώνεται ένα εργαστήριο έρευνας, κριτικής των στερεοτύπων και νέων τρόπων σκέψης και δράσης.