Γράμματα ξένων μελετητών και άλλων λογίων – 1936-1996

Στο πρώτο μέρος του πρώτου τόμου της δίτομης αυτής έκδοσης δημοσίευσα ελληνόγλωσσα γράμματα ξένων επιστημόνων και λογίων, που απευθύνονται σ’ εμένα· στο δεύτερο μέρος του τόμου εξέδωσα γράμματα των ίδιων και άλλων ξένων επίσης επιστημόνων, γραμμένα αυτά στην εθνική γλώσσα του επιστολογράφου. Στο δεύτερο αυτό μέρος περιέλαβα γράμματα προσώπων, των οποίων τα επώνυμα αρχίζουν από τα στοιχεία Α έως Η.

Ξεκινώντας τώρα το δεύτερο τόμο εκδίδω βέβαια περαιτέρω γράμματα ξένων επιστημόνων, σημειώνω όμως ότι δε συνεχίζω τη δημοσίευση γραμμάτων λογίων που τα επώνυμα τους αρχίζουν, όπως θα περίμενε ο αναγνώστης μου, από τα γράμματα Ι και εξής. Χρησιμοποιώντας νέα ευρήματα από το επιστολικό αρχείο μου, καταρτίζω μια νέα σειρά γραμμάτων από το Α και εξής. Και τα νέα αυτά γράμματα, που πλουτίζουν την όλη συλλογή, εκδιδόμενα σχολιάζονται το καθένα χωριστά, ταξινομούνται σε πίνακες (στο τέλος του τόμου) και ευρετηριάζονται, όπως έγινε και με τα γράμματα του πρώτου τόμου. Προσθέτω ότι και στο δεύτερο τούτο τόμο τήρησα την εκδοτική τακτική που ακολούθησα στον πρώτο τόμο.

Στα διακόσια τριάντα τέσσερα γράμματα του προηγούμενου τόμου προσθέτω με το δεύτερο άλλα διακόσια πενήντα πέντε (στην αρίθμηση των γραμμάτων στους πίνακες παρεμβάλλονται και οι αριθμοί 68α, 68β και 68γ). Πολλοί από τους επιστολογράφους αντιπροσωπεύονται και στους δύο τόμους. Συχνότερα μου γράφουν οι επιστολογράφοι: J. Irmscher, Br. Lavagnini, P. Lemerle, G. Schiro, G. Stadtmuller. Ορισμένα γράμματα απευθύνονται σ’ εμένα ή σ’ εμένα και τη γυναίκα μου εκ μέρους εταιρειών, συλλόγων, κλπ., δύο στον καθηγητή Α. Mirambel, ένα στη Φιλοσοφική Σχολή της Θεσσαλονίκης και ένα στην άλλοτε βοηθό μου Ιωάννα Καραγιάννη.

Μεταφράζοντας στα ελληνικά και τα νέα αυτά ξενόγλωσσα γράμματα παρατήρησα ότι ορισμένοι επιστολογράφοι φροντίζουν ιδιαίτερα τη γλώσσα τους, καμιά φορά και με κάποια επιτήδευση. Η κάποια δυσκολία που παρουσιαζόταν κατά τη μετάφραση ελπίζω να υπερνικήθηκε εύκολα. Σημειώνω και τούτο: ότι μεταφράζοντας σπανίως παρέλειψα (δηλώνοντας το πράγμα) πληροφορίες εντελώς τεχνικού χαρακτήρα, που προφανώς δεν ενδιέφεραν τον αναγνώστη ή το μελετητή της επιστολής. […]

(από τον πρόλογο του συγγραφέα)