Το παλίμψηστο της Αριστοτέλους – Βυζαντινά οράματα και εκλεκτικός τοπικισμός

Το σύγγραμμα παρουσιάζει την αρχιτεκτονική και πολεοδομική διαδρομή του εμβληματικού άξονα της Αριστοτέλους, που συνιστά το χαρακτηριστικότερο αστικό τοπίο της ανοικοδομημένης Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917. Συνδυάζοντας την ιστορική και την κοινωνική έρευνα, το έργο περιλαμβάνει την παρουσίαση του εμβληματικού άξονα της πλατείας Αριστοτέλους και επιχειρεί την κριτική αποτίμηση του εκλεκτικού τοπικισμού της «νεοβυζαντινής» αρχιτεκτονικής της πόλης.

Αναλυτικότερα, στο έργο εξετάζονται οι ρόλοι των πρωταγωνιστών της ανοικοδόμησης της Θεσσαλονίκης μετά το 1917. Δίνεται έμφαση στη συμβολή των Γάλλων, Ερνέστ Εμπράρ και Ζοζέφ Πλεϊμπέρ, στις αρχιτεκτονικές και πολεοδομικές επιλογές του ανασχεδιασμού. Παράλληλα παρουσιάζεται ο κρίσιμος ρόλος των Ελλήνων τεχνικών πρωταγωνιστών. Ο Κώστας Κιτσίκης επηρέασε γενικότερα την εξέλιξη της σύγχρονης νεοελληνικής πόλης, ενώ η προσέγγιση του Αριστοτέλη Ζάχου εξελίχθηκε προς ένα άρτιο «νεοβυζαντινό» αρχιτεκτονικό ιδίωμα με βάση τις εμπειρίες του στη Θεσσαλονίκη.

Στο περιεχόμενο του βιβλίου στηρίχθηκε η εκπροσώπηση της Ελλάδας στη 17η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2021 με τίτλο «Η Λεωφόρος της Κοινωνίας των Εθνών – Ο Γνωστός Άξονας της Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη». Δύο παράλληλα τμήματα της έκθεσης λειτουργούν ταυτόχρονα, ένα στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας και ένα in situ στο λουτρό Μπέη Χαμάμ στην περιοχή της πλατείας Αριστοτέλους της Θεσσαλονικης.