Από την ένταξη στην κρίση – Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση: 1981-2011

Η παγκόσμια οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε σχετικά πρόσφατα με άδηλη ακόμη διάρκεια και απροσδιόριστες επιπτώσεις θα αποτελέσει μια ακόμη πιο σκληρή δοκιμασία για την συνοχή και την αποτελεσματικότητα της Ευρώπης. Έτσι θα φανεί, αν η Ευρώπη αποτελεί πράγματι μια ζωντανή πολιτική πραγματικότητα.

Ποια όμως είναι σήμερα η γενικότερη εικόνα της Ευρώπης στον κόσμο; Μια αντικειμενική αποτίμηση δεν είναι εύκολη. Για την ώρα εκείνο που μπορεί κανείς να πει είναι ότι φαίνονται τώρα ολοένα πιο βαθειές οι ρυτίδες της Ευρώπης, μιας κυρίας “κάποιας ηλικίας”. Δεν θα αρκούσε μια αισθητική παρέμβαση, ένα lifting για να συγκαλύψει τις ρυτίδες. Λίγο πολύ όλοι το λένε, άλλοι φωναχτά, άλλοι ψιθυριστά, πως πρέπει να αναζητηθεί κάποια προσαρμογή του δομικού και λειτουργικού σχήματος της Ευρώπης στις νέες πραγματικότητες, στις νέες προκλήσεις. Στη βραχυπρόθεσμη πρόκληση που είναι η οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε πρόσφατα, αλλά και στη μακροπρόθεσμη πρόκληση που αντιπροσωπεύει η παγκοσμιοποίηση.

Και οι δύο προκλήσεις, ιδιαίτερα όμως η δεύτερη, ζητούν να ξανασκεφθούν οι κυβερνήσεις και οι λαοί της Ευρώπης εάν, υπό ποια μορφή και σε πιο χρονικό όριο πρέπει να γίνουν δομικές αλλαγές.

Θα είναι άραγε καλύτερη μια εκ βάθρων αναπαλαίωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος; Ή θα μπορούσε να χτιστεί ένα νέο ξεχωριστό οικοδόμημα. Ακούγονται και συζητούνται διάφορες σκέψεις. Από μια τέτοια αναζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης δεν θα πρέπει να απουσιάζει και η χώρα μας.

Βύρων Θεοδωρόπουλος (1920-2010)