Αθηναίοι δημαγωγοί – Ανασκευάζοντας ένα αντιδημοκρατικό στερεότυπο

Οι συνειρμοί που προκαλούνται στο άκουσμα της λέξης “δημαγωγός” παραπέμπουν σε μια ομάδα φιλόδοξων, εύγλωττων και εν πολλοίς ασυνείδητων πολιτικών, οι οποίοι με κολακείες, ψεύδη και άλλα δόλια μέσα χειραγωγούσαν τους πολίτες της αθηναϊκής δημοκρατίας κατά την επονομαζόμενη κλασική περίοδο, με ολέθρια αποτελέσματα για την πόλη. Η εικόνα αυτή είναι τόσο ευρέως διαδεδομένη στο κοινό, ώστε θεωρείται σχεδόν αδιαμφισβήτητη. Σκοπός του παρόντος δοκιμίου, το οποίο αποτελεί καρπό της σύμπραξης ενός πολιτικού φιλοσόφου και ενός ιστορικού της αρχαίας Ελλάδας, είναι να ανασκευάσει αυτή την απόλυτα απαξιωτική αντίληψη για τους Αθηναίους δημαγωγούς της τελευταίας τριακονταετίας του 5ου αιώνα π.Χ. Οι κατηγορίες που τους προσάπτουν οι πολιτικοί αντίπαλοί τους ελέγχονται ως υπερβολικές, ατεκμηρίωτες ή και ανυπόστατες, ενώ υποστηρίζεται ότι με τη γενικότερη στάση τους οι δημαγωγοί προωθούσαν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της πόλεως, προασπίζοντας εντέλει το δημοκρατικό πολίτευμα.