Φυσιολογία και ανάπτυξη φυτών –

Το βιβλίο αυτό αποτελεί αναμφίβολα ένα εξαιρετικά επιτυχημένο διδακτικό βιβλίο, ίσως το καλύτερο στο είδος του, γεγονός που μαρτυρούν όχι μόνο οι 6 εκδόσεις του (από το 1991) και η μετάφρασή του σε 10 γλώσσες, αλλά και η εντυπωσιακή, διεθνής ομάδα των 32 συγγραφέων, όλοι τους σημαντικοί ερευνητές – ο καθένας στο πεδίο του – και, οι περισσότεροι, έμπειροι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι. Τη συλλογική προσπάθεια της ομάδας των συγγραφέων της αμερικανικής έκδοσης ‘αντιγράψαμε’ και εμείς, για μία ακόμη φορά, βαδίζοντας βέβαια πάνω στα βήματα της προηγούμενης έκδοσης, για τα κεφάλαια στα οποία δεν υπήρξαν μεγάλες αλλαγές. Η μεταφραστική μας ομάδα περιλαμβάνει 18 πανεπιστημιακούς δασκάλους από πέντε πανεπιστήμια (Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Κρήτης, και Θεσσαλίας) και περιλαμβάνει όλους σχεδόν τους καθηγητές Φυσιολογίας Φυτών των τμημάτων βιολογίας και γεωπονίας της χώρας.

Η 6η έκδοση ήρθε με τυπική ακρίβεια στο ραντεβού της, 25 χρόνια μετά την πρώτη έκδοση, περιέχει όμως μερικές σημαντικές καινοτομίες, εκτός από τις συνηθισμένες διορθώσεις και επικαιροποιήσεις που πάντοτε γίνονται στις διαδοχικές εκδόσεις των μεγάλης κυκλοφορίας διεθνών διδακτικών βιβλίων.

Η πρώτη αλλαγή αφορά την ομάδα των επιμελητών της 6ης έκδοσης, που εκτός από τους ‘ιδρυτές’ του βιβλίου Lincoln Taiz και Eduardo Zeiger συμπεριλαμβάνει τώρα δύο ‘υπο-επιμελητές’, τους καθηγητές Ian Max Moller και Angus Murphy. Η δεύτερη αφορά τη ‘φιλοσοφία’ της προσέγγισης του γνωστικού περιεχομένου της Φυσιολογίας Φυτών και αντανακλάται επίσης στην προσθήκη του όρου Ανάπτυξη στον τίτλο του βιβλίου. Παρόλο, λοιπόν, που διατηρείται η βασική διάρθρωση της ύλης σε 3 μεγάλες ενότητες (Νερό και Ανόργανη Θρέψη – Φωτοσύνθεση και Μεταβολισμός – Αύξηση και Ανάπτυξη), η εσωτερική δομή της τρίτης ενότητας έχει τροποποιηθεί.

Η τρίτη ενότητα (Αύξηση και Ανάπτυξη), η οποία σε έκταση είναι περίπου ίση με όσο οι άλλες δύο μαζί, έχει αλλάξει ριζικά. Η ενότητα αυτή υιοθετεί, για πρώτη φορά στην έκδοση αυτή, μία περισσότερο μοντέρνα και ταυτόχρονα ‘χρονολογική’ σειρά παλιών και νέων κεφαλαίων. Τα κεφάλαια της ενότητας έχουν είτε γραφτεί από την αρχή είτε έχουν σημαντικά επικαιροποιηθεί και ακολουθούν μία ‘αναπτυξιοκεντρική’ (ή ‘λειτουργοκεντρική’) λογική σε αντίθεση με την έως τώρα ‘παραγοντοκεντρική’. Χωρίς να λείπουν ορισμένα βασικά κεφάλαια σχετικά με τους παράγοντες που καθορίζουν τις αναπτυξιακές λειτουργίες, η ύλη ξεδιπλώνεται κυρίως με τον τρόπο που ξετυλίγεται η ζωή ενός φυτού, παρακολουθώντας τη χρονική διαδοχή των καθοριστικών διεργασιών και αναπτυξιακών σταδίων: φύτρωση, ανάπτυξη αρτιβλάστου, βλαστητική ανάπτυξη, αναπαραγωγική ανάπτυξη, γήρανση και θάνατος. Σε καθένα από τα στάδια αυτά περιγράφονται όλοι οι ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες που συμμετέχουν στις επιμέρους διεργασίες. Νομίζουμε ότι η προσέγγιση που ακολουθείται στην έκδοση αυτή προσφέρει στον φοιτητή και τον μελετητή της Φυσιολογίας Φυτών μία καλύτερη, πραγματιστική και ολιστική θεώρηση καθώς συμπυκνώνει και αλληλοδιαπλέκει αιτιολογικά τους μοριακούς μηχανισμούς με τις δομικές αλλαγές και τις λειτουργικές διεργασίες.