Η λακανική δομή της ιδεοψυχαναγκαστικής νεύρωσης –

Η ιδεοψυχαναγκαστική νεύρωση αποτελεί μια χιλιοειπωμένη ψυχαναλυτική ιστορία που δεν περιβάλλεται από την ίδια λάμψη μ’ εκείνη της ανακάλυψης και της έκπληξης που συνοδεύει την υστερική νεύρωση.

Πρόκειται όμως, για την ιδεοψυχαναγκαστική νεύρωση, έτσι όπως εμείς οι αναλυτές πιστεύουμε ότι τη γνωρίζουμε. Αναφερόμαστε στη νεύρωση όσων κάνουν ψυχανάλυση, γιατί δεν χρειάζεται να σας υπενθυμίσω, ότι η ψυχιατρική παράδοση δεν είναι καθόλου η ίδια με εκείνη της ψυχανάλυσης.
Ο ιδεοψυχαναγκαστικός, όπως τον περιγράφει μέσα από την παράδοσή της η ψυχιατρική, είναι περισσότερο ένα υποκείμενο υπερδραστήριο, αγχωμένο, ταραγμένο από την αγωνία του και στο οποίο πάντοτε υπογραμμίζονται οι παρορμητικές συμπεριφορές: από την αυτοκτονία έως τη δολοφονία, περνώντας από τις φυγές, τις αποδράσεις, τις αποτυχίες και όλες αυτές τις παράταιρες συμπεριφορές που εξακολουθούν να ανησυχούν τους ψυχιάτρους. Και έτσι, κατά βάθος, ο Άνθρωπος με τα Ποντίκια (όπως και να έχει, δεν μπορώ να τον αποφύγω) είναι αρκετά αντιπροσωπευτικός.

Κατά συνέπεια, το ζητούμενο είναι να εξηγήσει κανείς πώς και γιατί ο ιδεοψυχαναγκαστικός πέρασε από αυτόν τον χαρακτήρα, τον έντονο σε αποχρώσεις, που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το υστερικό υποκείμενο, σε αυτήν την καρικατούρα του νεκροζώντανου, του επαγγελματία εσωστρεφούς που μεταφέρει η αναλυτική βιβλιογραφία.
Πώς από τη στιγμή που ξαπλώνει σε ένα ντιβάνι, αυτός ο μεγάλος αγχωμένος, που βρίσκεται πάντοτε στα πρόθυρα του να χιμήξει στο διπλανό του ή να καταστρέψει την οικογένειά του με την πρώτη υστερική που θα συναντήσει στο δρόμο του, πώς αυτός ο μεγάλος “νευρικός”, αυτός ο αιώνια ανήσυχος, μεταμορφώνεται σε έναν χαρακτήρα που έχει ομολογουμένως την ιδιότητα του “daddy cool”.