Ιστορία των συνεταιρισμών στην Ελλάδα –

Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται η συστηματική εξέταση και ανάλυση στη μακρά διάρκεια συνεργατικών θεσμών Κοινωνικής Οικονομίας, όπως είναι, ιδίως στην Ελλάδα, οι Συνεταιρισμοί. Η ιστορία των συνεταιρισμών κατέδειξε ότι οι συνεταιρισμοί δημιουργήθηκαν κατά κανόνα από οικονομικά ασθενέστερους και επιπλέον, ότι η ιστορική τους εξέλιξη βρίσκεται σε συνάρτηση με τις κρίσιμες καμπές της ιστορίας της κοινωνίας των πολιτών. Το εύχρηστο αυτό βιβλίο πλεονεκτεί άλλων ανάλογων εγχειρημάτων, επειδή διαρθρώνει το σχετικό υλικό σε καθοριστικής σημασίας πυλώνες και σε κρίσιμους σταθμούς για την κατανόηση της ιστορίας των ελληνικών συνεταιρισμών σε διακριτά επίπεδα δράσης.
Η μακροσκοπική θέαση επιτρέπει να έρθουν στην επιφάνεια ελλείμματα στρατηγικής αναφορικά με τους συνεταιρισμούς και εκ μέρους της ίδιας της ελληνικής συνεταιριστικής κίνησης, αλλά και, κατά το μέρος που τους αφορά, προβλήματα συνδεό- μενα με αδυναμίες και άλλων θεσμών τόσο της Πολιτείας όσο και της κοινωνίας των πολιτών. Συγκεκριμένα, η μελέτη αυτή έφερε στο φως δυσεύρετα τεκμήρια και δυσδιάκριτες όψεις των ελληνικών συνεταιρισμών έτσι, ώστε να ευαισθητοποιήσει ακόμα και τον λιγότερο υποψιασμένο αναγνώστη σχετικά με τα θέματα που πραγματεύεται.
Ειδικότερα, όσον αφορά στο επιστημονικό σκέλος αναζητήθηκαν βαθύτερες αιτιακές σχέσεις, που επιτρέπουν να κατανοηθούν καίρια ερωτήματα, ιδίως, σε σχέση με ορισμένες από τις χρόνιες παθογένειες της ελληνικής συνεταιριστικής κίνησης. Εξάλλου, το έργο αυτό δεν προσφέρει έτοιμες απαντήσεις για όλα όσα έχουν να κάνουν με τους ελληνικούς συνεταιρισμούς. Μας καλεί (προκαλεί), όμως, με μια παιδαγωγικά ευμέθοδη προσέγγιση, να γνωρίσουμε τη μακρά διαδρομή στην Ελλάδα ενός πολύπαθου θεσμού και να οδηγηθούμε σε έναν καίριο προβληματισμό για το παρόν και, ιδιαίτερα, για το μέλλον του θεσμού στη χώρα μας. Ένα μέλλον για το οποίο χρειάζεται να ενδιαφερθούμε ενεργώς όλο και περισσότεροι, αν θέλουμε να προκύψουν και για την ελληνική οικονομία και κοινωνία αναπτυξιακά αποτελέσματα από την αξιοποίηση των συνεταιρισμών παρόμοια με αυτά που βρίσκουμε σε αρκετές άλλες χώρες οι οποίες αντιμετώπισαν, στη μακρά διάρκεια, δυσκολίες ανάλογες με αυτές της Ελλάδας. Τέλος, το βιβλίο ολοκληρώνεται με παράρτημα, όπου εκτυλίσσεται μια συνοπτική ιστορία των σχολικών/μαθητικών συνεταιρισμών στην Ελλάδα.