Οι συμφωνίες κατά τις οβιδιανές “Μεταμορφώσεις” του Carl Ditters von Dittersdorf – Συμβολή στην αποκατάσταση ενός έργου-σταθμού στην ιστορία της προγραμματικής μουσικής

Η καθοριστική συμβολή των αρχαίων ελληνικών μύθων στην καλλιέργεια των γραμμάτων, της μουσικής αλλά και των εικαστικών τεχνών κατά τους νεώτερους χρόνους είναι ευρέως γνωστή και αδιαφιλονίκητη στην ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού, εξίσου όπως και ο καίριος μεσολαβητικός ρόλος που διαδραμάτισαν οι περίφημες “Μεταμορφώσεις” του Οβιδίου στο προαναφερόμενο πλαίσιο. Παρ’ όλα αυτά, η τελείως πρωτότυπη μετάπλαση επιλεγμένων μυθολογικών αφηγήσεων του -αθάνατου- λατίνου ποιητή των πρώιμων αυτοκρατορικών ρωμαϊκών χρόνων σε έναν κύκλο δώδεκα προγραμματικών συμφωνιών του – σχεδόν ολότελα λησμονημένου πια – αυστριακού συνθέτη Carl Ditters von Dittersdorf κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1780 αποτελεί μέχρι σήμερα μία από τις πλέον παραγνωρισμένες συνεισφορές στην ιστορία της μουσικής της κλασσικής περιόδου αλλά και της προγραμματικής μουσικής γενικότερα.
Μέσα από την ενδελεχή εξέταση των συναφών ιστορικών πηγών, την κριτική επισκόπηση του συνόλου των διαθέσιμων φιλολογικών μαρτυριών και των παντοίων αισθητικών αποτιμήσεων, αλλά και με την πολύτιμη αρωγή -ιστορικά τεκμηριωμένων- αναλύσεων των μουσικών αυτών έργων, η παρούσα μελέτη ρίχνει άπλετο φως στο περίπλοκο ιστορικό της δημιουργίας και της διάδοσης του οβιδιανού συμφωνικού κύκλου του Dittersdorf, ενώ παράλληλα εστιάζει στην εμπεριστατωμένη παρουσίαση της συνθετικής λογικής που διέπει τις επιμέρους συμφωνίες, σε απόλυτη συνάρτηση και με την τεκμηριωμένη ερμηνευτική αποκωδικοποίηση του αλληγορικού τους περιεχομένου. Κατά συνέπειαν, ο συμφωνικός κύκλος κατά τις οβιδιανές “Μεταμορφώσεις” του Dittersdorf προβάλλεται εδώ για πρώτη φορά στις πραγματικές του διαστάσεις και επιπλέον αποκαθίσταται αφ’ ενός μεν εντός του συνολικού ορχηστρικού ρεπερτορίου με εξωμουσικές συνδηλώσεις της κλασσικής περιόδου και αφ’ ετέρου ως η πρώτη γνήσια κορύφωση στην μακρά (και βρίθουσα από ελάχιστα ή πλημμελώς διερευνημένες μέχρι τούδε επόψεις) ιστορική διαδρομή του είδους της προγραμματικής συμφωνίας.